Gmina Obryte

Gmina Obryte jest jedną z 7 gmin powiatu pułtuskiego i położona jest w północno ? wschodniej jego części, a centralno - północnej części województwa mazowieckiego. Zajmuje obszar 139,7 km2 co stanowi 16,9 % powierzchni powiatu. Północną granicę gminy wyznacza rzeka Narew na długości 15 km. Na terenie gminy zamieszkuje 4826 osób (31.12.2006)

w 24 wsiach (20 sołectw Bartodzieje, Ciółkowo Małe, Ciółkowo Nowe, Ciółkowo Rządowe, Cygany, Gródek Rządowy, Kalinowo, Nowy Gródek, Obryte, Płusy, Psary, Rozdziały, Sadykierz, Sokołowo-Parcele, Sokołowo Włościańskie, Stare Zambski, Tocznabiel, Ulaski, Wielgolas, Zambski Kościelne) w tym 80% osób czynnych zawodowo zatrudnionych jest w rolnictwie (ok. 800 gospodarstw). Jest to gmina typowo rolnicza.

Wójtem Gminy Obryte jest Henryk Szczepanik
Siedziba Urzędu Gminy: 07-215 Obryte
tel. 29 741-10-04; faks 29 741-10-04

Przyroda i rolnictwo

W dokumentacji Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego opracowanej w 1992 r. przewiduje się również rozszerzenie parku na teren gminy Obryte. Projektowana powierzchnia parku na tym terenie ma wynosić 11000 ha. Podstawowymi walorami parku są: dobrze zachowany naturalny charakter krajobrazu, atrakcyjność przyrodnicza i duże zróżnicowanie gatunków ptaków lęgowych i przelotowych, co stawia ten obszar na drugiej pozycji w skali kraju. Interesujące jest również nagromadzenie elementów etnograficznych, historycznych i kulturalnych wynikających z położenia tego obszaru na pograniczu trzech obszarów kulturowych, tj. Kurpi, Mazowsza i Podlasia. Do innych obszarów chronionych mających istotną wartość ze względów naukowych, przyrodniczych, kulturowych bądź krajobrazowych należą zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym ekosystemy, określone gatunki roślin i zwierząt, elementy przyrody nieożywionej. Lasy stanowią 45% obszaru gminy, powierzchnia lasów na terenie gminy wynosi 5532 ha. Południowo-zachodnia część gminy Obryte objęta jest Naturą 2000 ? obszar PLB 140007 Puszcza Białadyrektywa ptasia. Jest to jeden z największych kompleksów leśnych na Mazowszu, usytuowany między Bugiem a Narwią.
Najważniejszymi rzekami przepływającymi przez te lasy są: Brok, Struga, Truchełka, Turka - dopływy Narwi i Bugu. Lasy w postaci kilku kompleksów, o różnym zwarciu, pokrywają większość obszaru ostoi. Teren zdominowany jest przez suche siedliska porośnięte sośninami w średnim wieku, a lokalnie występują drzewostany dębowo-grabowe, jesionowo-olszowe i olszowe. Niektóre fragmenty zbiorowisk leśnych mają zachowany prawie naturalny charakter. Na obszarze ostoi w dolinach potoków występują również łąki i zarośla wierzbowe oraz dwa małe kompleksy stawów rybnych. Gmina Obryte leży w Puszczy Białej. Książe Konrad Mazowiecki nadał ją biskupom płockim rezydującym m.in. w Pułtusku, położonym w bezpośrednim sąsiedztwie Puszczy, zwanej odtąd Puszcza Biskupią lub po prostu Biskupczyzną.

Tło historyczne

Nazwa Obryte wiąże się z okresem, kiedy dla ochrony przed dziką zwierzyną wieś była obryta rowami. Badania archeologiczne dowodzą, że przesuwały się tędy fale osadnictwa starożytnego w IX w. Istniały na terenie gminy osady puszczańskie, a w XIII w. teren był już gęsto zaludniony. Od 1242 r. zaczęła istnieć parafia Obryte. Po upadku Napoleona tereny Puszczy Białej znalazły się w granicach Królestwa Polskiego.

Obiekty związane z kulturą

Do najważniejszych obiektów związanych z kulturą Obrytego należą: Obryte ? kościół murowany z 1851 r. i stara część cmentarz rzymsko ? katolickiego; w Sadykierzu ? kościół pod wezwaniem św. Rocha, dzwonnica i najbliższe otoczenie w promieniu 50 m; w Sokołowie Włościańskim ? kościół pod wezwaniem N. M. P. ? drewniany XVII w. wraz z wyposażeniem wewnątrz, dzwonnica i otoczenie w promieniu 100 m.; w Zambskach Kościelnych ? kościół parafialny p.w. św. Wojciecha z 1890 r., najstarsza część cmentarza parafialnego rzymsko ? katolickiego, ślady osady starożytnej. Ponadto Gminna Biblioteka Publiczna w Obrytem posiada 11252 księgozbiory, działa Wiejski Dom Kultury w Obrytem oraz Świetlica Wiejska w Zambskach Kościelnych.